Logistieke clustering in de regio West-Brabant

De afgelopen jaren is regionale concurrentiekracht een steeds belangrijker begrip geworden binnen de globaliserende wereldeconomie. Bedrijven concentreren zich voornamelijk in regio’s met belangrijke comparatieve voordelen voor een bepaalde sector. In 2004 wilde het rijk met het beleidsdocument “Pieken in de Delta” economische groei in alle Nederlandse regio’s stimuleren, door regio-specifieke kansen te benutten. Door het stimuleren van de topsectoren, waar de logistieke sector er één van is, wil het rijk de algehele concurrentiepositie van Nederland in de wereld stimuleren.

Sterke clusters staan daarbij aan de basis van het succes van de bedrijven door nabijheidsvoordelen. Nabijheidsvoordelen ontstaan door ruimtelijke concentratie van aan elkaar gerelateerde bedrijven en kunnen op twee manieren plaatsvinden. Enerzijds zorgt ruimtelijke nabijheid voor kosten- en opbrengstenvoordelen bij bedrijven gevestigd in het cluster, anderzijds kan de nabijheid van andere bedrijven innovatiegerichte samenwerkingsverbanden in de hand werken (Marshall 1890) (Beaudry & Schiffaureova, 2009).

De logistieke sector staat onder druk door een steeds verder internationaliserende wereldmarkt, toename in de wereldwijde goederenstromen, snellere informatie en communicatietechnologieën, toenemende behoefte aan duurzame logistieke activiteiten en de toenemende individuele eisen van de consument. Eisen op het gebied van betrouwbaarheid, servicegerichtheid, snelheid en flexibiliteit vormen grote uitdagingen voor de ketenregie en -configuratie. Om ervoor te zorgen dat Nederland kan blijven voldoen aan de toenemende vraag naar ketenregie- en configuratie binnen de logistieke sector, moeten zowel fysiek logistieke bedrijven, logistieke support activiteiten, als bedrijven die”¯daadwerkelijk werkzaam zijn binnen de ketenregie en –configuratie, worden aangetrokken. Echter, de”¯schaarste in de ruimte rondom de mainportregio’s kan een belemmering vormen bij de verbetering”¯van het innovatiepotentieel en de status van Nederland als distributieland. Om hierop in te spelen is
het van belang dat andere potentiële logistieke clusters worden ontwikkeld.

De strategische ligging tussen de mainports van Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen maakt West-”¯Brabant als doorvoerregio, waar allerlei toevoegende waarde activiteiten kunnen plaatsvinden of van”¯waar uit de keten kan worden geregisseerd, een interessant gebied voor de ontwikkeling van een”¯logistiek cluster. Daarnaast biedt ook de ligging ten opzichte van andere handelsgebieden, zoals het”¯Ruhrgebied in Duitsland en in een mindere mate ook Frankrijk, kansen voor West-Brabant om zich”¯verder te ontwikkelen (Strategic Board Zuidwest Nederland, 2013). In deze thesis is onderzocht welke randvoorwaarden kunnen worden gesteld aan de ontwikkeling van logistieke clusters. Daarnaast is”¯bekeken in hoeverre deze randvoorwaarden aanwezig zijn in de regio West-Brabant door middel van”¯een SWOT-analyse op basis van deze randvoorwaarden.