Terugblik Logistiek beweegt de Circulaire Economie
Op 15 oktober vond de samenwerkconferentie Logistiek Beweegt de Circulaire Economie plaats. We kijken terug op een succesvolle bijeenkomst waarop professionals in logistiek, wetenschappers, beleidsmakers, circulair ondernemers en studenten samen werkten aan logistieke praktijkvraagstukken die de transitie naar de circulaire economie belemmeren. En dat deze groepen hier samen aan werken is belangrijk, benadrukte moderator Victor Verboeket: “Ik pleit voor het multidisciplinair kijken naar vraagstukken rondom circulair ondernemen.”
De conferentie vond plaats in het gastvrije Limburg, bij Hogeschool Fontys in Venlo. Samenwerking staat op de conferentie centraal: kennis delen, kennis maken, kennis halen. Samen bouwen aan een netwerk om met logistiek stappen te zetten richting circulair. We zorgen dat praktische uitdagingen worden verholpen, beleid circulair ondernemen mogelijk maakt en het juiste onderzoek gedaan wordt. Zo versnellen de transitie naar een circulaire economie met logistiek als belangrijke aanjager.
In twee uur tijd een lastig logistiek vraagstuk rondom circulair ondernemen verder brengen met een groep onbekenden. Ook op deze zevende editie van de conferentie bleek dat een succesvol recept. Deelnemers dachten mee in uiteenlopende vraagstukken van partijen als Den Hartogh, Nijsen Company, Groeifonds Biobased Circular, LogiCELL, Rd4 en evofenedex, met vraagstukken over thema’s variërend van informatievoorziening tot transportverpakkingen tot dry bulk.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten uit de werksessies:
- Het belangrijkste inzicht Den Hartogh ligt in het identificeren van het probleem: inzicht krijgen in de PE liners. Vanuit daar kunnen zij stapsgewijs verder kijken, bijvoorbeeld naar een QR-code.
- De belangrijkste takeaway uit de werksessie van Nijsen is dat informatievoorziening twee kanten heeft: de harde, ICT-kant en de zachte, menselijke kant waarin vertrouwen essentieel is. De techniek is er, maar vertrouwen vormt een uitdaging.
- Groeifonds Biobased Circular: De takeaway uit deze sessie is het vraagstuk over infrastructuurbeleid. Hoe ga je om met ruimte?
- In de werksessie van LogiCELL presenteerden onderzoekers hun onderzoeken naar logistieke vraagstukken, waarna stellingen werden voorgelegd over circulariteit in de stad. Inzicht: de schaal voor circulair ondernemen verschilt per sector.
- De werksessie van Rd4 focuste zich op twee ketens: textiel en plastics. Inzichten textielketen is dat dit een breed gelaagd dossier is door: 1. Wetgeving, 2. Benodigde verandering van mindset van consument, 3. De mondiale schaal: stromen gaan over de hele wereld en 4. Veel import van kleding, bijvoorbeeld uit Azië. Voor de plasticketen is er normering van prijzen nodig en moet er meer worden ingezet op technologie, in gezamenlijkheid door kenniscentra.
- In de werksessie van evofenedex kwamen uitdagingen naar voren als dataverzameling, betrouwbaarheid data. Daarnaast speelde een vraag van Metos: hoe brengen we refurbished op markt? Hier kwam bijvoorbeeld true pricing naar voren. Een ander issue dat naar voren kwam is transport rondom reparatie.
Lees meer over de uitkomsten van de werksessies »
Biljana Pesalj (Lector Circular Transitions , Fontys Hogeschool) reflecteerde: “Bijna elk vraagstuk is een kruising tussen logistiek en circulaire economie. Samenwerking, vertrouwen en betrouwbaarheid zijn belangrijk in ketens. Ook is een shared view belangrijk zodat partners weten wat te meten en te verbeteren. Meerdere factoren spelen hierbij een rol: beleid, gedrag, financiën en technologie hebben allen invloed op wat er mogelijk is. Deze factoren komen duidelijk naar voren in de vraagstukken.”
Plenair: de rol van binnenhavens in de circulaire economie
Plenair gingen deelnemers aan de slag met een vraagstuk van binnenhaven Wessem Port Services Group: welke rol ligt er voor binnenhavens in de circulaire economie? De haven, 55 jaar geleden begonnen om de regio Limburg in grondstoffen te voorzien, ziet door de transitie naar biobased materialen een verandering in aanvoer en mogelijkheden om recycling als dienst aan te bieden.
Wessem ziet voor zichzelf vier mogelijke functies weggelegd in de circulaire economie:
- Transportknooppunt voor gesorteerde reststromen
- Opslag- en bewerking locatie voor circulaire reststromen
- Vestigingslocatie voor circulaire industrie
- Duurzame binnenhaven als allround logistiek facilitator
Dit vraagstuk speelt niet alleen bij de eigen havens, benadrukte algemeen directeur Bob Joosten: “Neem de sleutels in handen van 30 binnenhavens in Nederland. In welke functie moet je rekening houden met welke zaken? Waar liggen de grootste kansen?” Pesalj vulde hierop aan: “Welke impact heeft de keuze van Wessem op andere partijen in de regio en daarbuiten?”
Deelnemers vulden aan de hand van de factoren infrastructuur, technologie, samenwerking en beleid & wetgeving in waar Wessem bij verschillende functies rekening mee moet houden. Experts Kees Machielse (lector Transition of the Port, Hogeschool Rotterdam), Pascal Ravesteyn (lector Procesinnovatie en Informatiesystemen, Hogeschool Utrecht), Theo Stevens (Logistics Change Manager, provincie Limburg) en Antoine Heideveld (directeur Het Groene Brein en partner in het Versnellingshuis) koppelden vervolgens terug wat zij zagen gebeuren.
Een drietal grote lijnen kwam naar voren. Als eerst het thema ruimte en het belang om hier efficiënt mee om te gaan. Ten tweede het thema vertrouwen in de keten en betrouwbaarheid van data. Als derde kwam naar voren dat het van belang is om te voorsorteren op toekomstige wet- en regelgeving.
Lees meer over de uitkomsten »
Pesalj reflecteerde op de casus van Wessem met twee belangrijke inzichten. Ten eerste het aanpakken van wicked problems. “Breng verschillende stakeholders met verschillende perspectieven samen in een ruimte. We weten allemaal een stukje van wat er speelt, maar niemand heeft het volledige overzicht. We zitten allemaal in een lineair systeem.”
Het tweede inzicht: “Er zijn meer factoren dan deze, en ze zijn dynamisch met elkaar verbonden. Regelgeving moet stimuleren, maar wordt ook beïnvloed door de ontwikkeling van de andere factoren. Er is ook behoefte aan gedragsverandering, technologische innovatie, adequate financiële instrumenten en infrastructuurverbetering. Deze factoren moeten samenkomen om de verandering teweeg te brengen. Dit maakt de langetermijnvisie moeilijk.”
Inzichten Wessem Port Services Group
Wat neemt Wessem mee uit de conferentie? “Zoek samenwerking op om groter en sterker te worden in de regio. En sluit niet je oren voor wetgeving, maar ga er proactief mee om.”, gaf commercieel directeur Peter van Gemert aan. Algemeen directeur Bob Joosten vulde aan: “Ondernemerschap is proactief. Het gevoel bij de circulaire economie is reactief, omdat je niet weet waar de markt naartoe gaat.”
Om Wessem te ondersteunen in de samenwerking met de keten richting de circulaire economie bood Antoine Heideveld aan om een ketendoorbraakproject met Wessem en ketenpartners aan te vragen bij het Versnellingshuis Nederland Circulair! In zo’n ketendoorbraakproject werken ketenpartners gezamenlijk aan het wegnemen van belemmeringen en zo te komen tot investeringen en haalbare businesscases.
Volgende editie
Voor de volgende editie voor de samenwerkconferentie Logistiek Beweegt de Circulaire Economie volgen we de Maas vanuit Venlo stroomafwaarts naar onze volgende locatie: Rotterdam! Moderator Victor Verboeket gaf symbolisch een glas Maaswater over aan Kees Machielse van de Hogeschool Rotterdam, de host van de conferentie in 2025.
Wij kijken terug op een inspirerende conferentie waarin met logistiek stappen zijn gezet richting circulair. Dank aan alle deelnemers, casushouders en betrokkenen voor hun input, en speciale dank aan Fontys Hogeschool als host van deze editie. Tot de volgende editie!