Bouwlogistiek gebaat bij strengere regelgeving

Lees of beluister hoe slim bouwverkeer overlast in de stad voorkomt en écht geld oplevert voor de bouwsector. In de nieuwe aflevering van de BNR-podcastserie ‘Bouwen aan de toekomst’ van Bouwend Nederland staat dit thema centraal.

Walther Ploos van Amstel (lector City Logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam) en Arjan Walinga (expert bouwlogistiek bij Bouwend Nederland) komen in de podcast tot de conclusie dat slimmere bouwlogistiek in de eerste plaats goed is voor de veiligheid, doorstroming en luchtkwaliteit in steden. Maar tegelijkertijd plukken bouwers er zelf ook de vruchten van, onder andere dankzij een forse verhoging van de productiviteit op bouwplaatsen.

Meer in de stad
Volgens Ploos van Amstel neemt de behoefte aan slimmere bouwlogistiek de komende jaren alleen maar toe. “Er wordt steeds minder in het weiland en steeds meer in steden gebouwd. Nu al is een derde van het vrachtverkeer in steden bouwgerelateerd, met alle gevolgen voor de doorstroming, de verkeersveiligheid en de luchtkwaliteit van dien.”

Regie en delen van informatie
Om het bouwverkeer in betere banen te leiden, heeft Amsterdam bijvoorbeeld een stadsregisseur aangesteld. “Een goede zaak,” vindt Walinga. “Zo’n stadsregisseur kan zorgen voor regie, voor samenhang tussen de verschillende bouwprojecten in een stadsdeel of wijk. Daarvan is nu vaak nog geen sprake, zoals iedere bouwer ook de logistiek op eigen houtje regelt. Net als de onderaannemers trouwens.”

Volgens Ploos van Amstel valt met prefab bouw, waarbij bouwelementen in fabrieken buiten de stad worden gefabriceerd zodat ze op de bouwplaats alleen nog in elkaar moeten worden gezet, veel winst te behalen. “Daarnaast is structureel overleg tussen (onder)aannemers nodig. Dat kan leiden tot gezamenlijk vervoer of het gebruik van verzamelpunten of ‘bouwhubs’. Het maken van dergelijke afspraken begint met het delen van informatie en data, via BIM, met (onder)aannemers en de stadsregisseur.”

Slimme bouwlogistiek wordt orderwinner
Voor Walinga begint slimme bouwlogistiek met overeenstemming binnen gemeenten, waar afdelingen als Economische Zaken en Verkeer & Vervoer door uiteenlopende belangen vaak niet op één lijn zitten. “Bouwers willen best investeren in slimme bouwlogistiek, maar dan moet er wel sprake zijn van uniforme regels en eisen.” Daaraan wordt volgens Ploos van Amstel hard gewerkt. Een Europees project heeft een 7-stappenplan opgeleverd, dat onder andere behelst dat per stadsdeel of wijk een zogenoemd ‘Bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en communicatieplan’ (BLVC) wordt opgesteld. “Dat moet al in de ontwerpfase worden meegegeven aan ontwikkelaars, die het op hun beurt kunnen verwerken in de tenders waarmee aannemers worden geselecteerd. Tot de handhaving aan toe is een slimmere bouwlogistiek op die manier gegarandeerd.” Ploos van Amstel: “Voor aannemers moet een slimme bouwlogistiek een orderwinner worden, een meerwaarde om projecten binnen te halen.”

Gebruik voorbeeld Centraal Boekhuis
Tijdens diverse pilotprojecten is volgens Walinga al gebleken dat de winst van slimmere bouwlogistiek enorm is. Genoemd worden onder andere De Trip in Utrecht, het European Patent Office (EPO) in Rijswijk en het AMC in Amsterdam. “Terwijl het bouwverkeer met tientallen procenten kan worden gereduceerd, neemt de productiviteit juist fors toe. Het mes snijdt aan veel kanten: de faalkosten dalen, de leefbaarheid in de stad neemt juist toe.”

Ploos van Amstel benadrukt dat de voortrekkersrol van de ‘circa 90 grote leveranciers en groothandels in de bouw’ bij de realisatie van slimme bouwlogistiek niet moet worden onderschat. “Zij kunnen een sleutelrol spelen, bijvoorbeeld door transport over het water te stimuleren. Of door naar het voorbeeld van het Centraal Boekhuis in de boekenwereld een ‘Centraal Bouwmaterialenhuis’ op te zetten, dat voorkomt dat hun vrachtwagens en bestelbusjes halfvol de stad inrijden.”

Benut studenten
Volgens Ploos van Amstel is het zaak Bouwkundestudenten veel meer logistiek mee te geven. “Hogescholen in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht werken daarom samen aan een ‘minor Bouwlogistiek’.” Als hij die studierichting nu zelf volgde en een sector moest kiezen om in te gaan werken, zou Walinga het wel weten. “De bouw. Daar kun je de komende jaren het grote verschil maken op logistiek gebied.”

Uitnodiging 11 februari 2020: Meld kosteloos aan voor Congres Bouwlogistiek ‘Zicht op de stad’