Brabant als showcase voor synchromodaal transport

Brabant is een showcase voor synchromodaal transport, aldus prof. dr. Albert Veenstra, topman van Dinalog in Breda. “Er gaat hier veel goed. Bijvoorbeeld de ontwikkelingen in Tilburg en de samenwerking tussen een aantal Brabantse terminals. In Brabant zijn veel grote bedrijven gevestigd en is veel kennis. Niet voor niets is Brabant het landingspunt voor de ontwikkeling van de JSF.”
Albert Veenstra is wetenschappelijk directeur van Dinalog, het Dutch Institute for Advanced Logistics. Hij beheert onder andere de innovatieportefeuille voor logistiek. Begin dit jaar werd hij op uitnodiging van het stichtingsbestuur van MCA Brabant lid van de Raad van Advies van het MCA. In een gesprek met de redactie van deze website licht hij toe welke kansen er zijn voor multimodaal en synchromodaal vervoer en aan welke knelpunten er nog moet worden gewerkt.

“Het MCA past heel goed bij het werk dat ik hier doe. Het thema van synchromodaliteit is om binnenvaart en spoor te integreren. Een ontwikkeling die goed gaat, maar altijd beter kan.” Hij doelt daarmee op de landelijke en Europese ontwikkeling naar synchromodaal denken. “Tot nu was er vooral aandacht voor capaciteit en verbindingen. Je zag veel terminals ontstaan en bestaande terminals overschakelen op trimodale dienstverlening. Ook het Rijk heeft veel aandacht voor multimodale vervoersnetwerken. Dat netwerk is er en nu is er vooral behoefte aan synchromodale dienstverlening. Die ontwikkeling gaat moeizamer. Je ziet wel grote bedrijven initiatieven nemen, zoals Maersk met Inland CY. Veel operators knopen binnenvaart en spoorvervoer aan wegvervoer. Maar als je goed door wilt rollen met synchromodaal transport en een multimodaal systeem de kern van je transport wilt maken, dan is er meer nodig.”

De barrières die de gewenste ontwikkeling vertragen, liggen onder andere in de regelgeving. “Dat gaat heel ver. Er staan nog hoge schotten tussen de modaliteiten. Technische eisen, opleidingseisen, juridische kaders en eisen aan documentatie. Om vervoer uit te kunnen voeren, moet je je specialiseren en dat laat geen ruimte voor de ontwikkeling van andere modaliteiten. Bij Dinalog hebben we daar iets aan willen doen met onder andere het project Synchromodal Gaming, waarbij we planners multimodaal leren denken. Je ziet dat planners geneigd zijn de modaliteiten één voor één te behandelen en het moeilijk hebben om een ‘best of all worlds’ vervoersdienst te creëren.”

Rol van de overheid
De overheid speelt hierin een belangrijke rol, dat spreek voor zich. “De overheid heeft meerdere rollen. Als beheerder van de infrastructuur en als wetgever. Zo heeft de overheid de plicht om geen blokkades in de infrastructuur op te werpen door bijvoorbeeld de sluisbediening in te krimpen. Voor wat de regelgeving betreft, is de overheid nog volledig unimodaal georiënteerd. Zo kent de ILT (Inspectie Leefomgeving en Transport van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu – red.) gescheiden afdelingen voor binnenvaart, spoor, wegvervoer, luchtvaart en personenvervoer. Dat helpt niet met de integratie van multimodaal transport. Het is niet realistisch te denken dat dit op korte termijn zal veranderen.”
De hinder van die verschillende benaderingen tussen modaliteiten komt vooral naar voren als verladers inzetten op synchromodaal transport, waarbij de keuze voor een alternatieve modaliteit op het laatste moment moet kunnen worden gemaakt om flexibel in te kunnen spelen op actuele ontwikkelingen. “Die switch op het laatste moment is vaak niet mogelijk vanwege de regelgeving. Er zal meer ruimte nodig zijn in de kaders. Dan kun je je afvragen of het noodzakelijk is om nieuwe kaders te creëren of dat je kan volstaan met het flexibeler omgaan met de bestaande kaders. Kun je de vrachtbrief voor het wegvervoer zodanig oprekken dat hij ook kan worden gebruikt om een ander vervoermiddel te kiezen?”
Er is een groot verschil tussen puur binnenlands en grensoverschrijdend vervoer. “Met binnenlands vervoer kun je in feite doen waar je zin hebt als land, maar bij grensoverschrijdend vervoer moet je je houden aan internationale afspraken.” Dat verschil wordt ook in Duitsland gezien. “Daar hebben ze een nieuw kader voor multimodaal vervoer geschapen, dat goed aansluit bij de wensen om synchromodaal te kunnen plannen. Misschien dat er in Beneluxverband ook meer kan en in samenspraak met Nordrhein-Westfalen dat geassocieerd lid is van de Benelux. Dan vang je wel een belangrijk stuk van het Rotterdamse achterland.”

Analyses
Albert Veenstra is bij Dinalog lid van de stuurgroep Synchromodaliteit, waarin hij meewerkt aan innovatieprojecten en oplossingen voor bovengenoemde problemen. Hij pleit voor maatschappelijke kosten/baten-analyses. Voor het MCA is een belangrijke rol weggelegd ten bate van de multimodale ontwikkeling in Brabant. “Het MCA kan vooral de ondernemers en de overheid bij de les houden in het nadenken over synchromodaliteit, partnerships bevorderen en waar nodig ondersteuning bieden. Het MCA kan het overzicht behouden dat individuele bedrijven niet hebben. De aangesloten bedrijven kunnen zichzelf de vraag stellen: Hoe zit ik in dit netwerk? Wat voor dienst zou ik kunnen bieden en waaraan kan ik meedoen? Kijk, het hoeft geen megalomane veranderingen teweeg te brengen. Het gaat om ietsje anders communiceren met de partners, meer digitaliseren en flexibeler werken.”
Vaak wordt geroepen dat transparantie noodzakelijk is, maar dat kan ook de markt afschrikken. “Je moet daar wat genuanceerd tegenaan kijken. Transparantie alleen voor zover nodig of wat de partners verlangen. Je moet geoutilleerd zijn en weten wat er speelt als de klant erom vraagt. Roepen om transparantie leidt tot een spraakverwarring en schrikt ondernemers af. Het is niet zo dat het goed zou zijn om alles maar op straat te gooien. Wel belangrijk is dat ondernemers voorsorteren op ontwikkelingen en weten waar ze staan op het gebied van kennis en IT.”

Brabant
“Zuid-Nederland is belangrijk voor de logistiek. Dinalog zit ook wel op de goeie plek in Breda, op korte afstand van de zeehavens. De grote bedrijven hier houden zich bezig met innovatieve vraagstukken. Brabant is een beetje een speeltuin voor logistiek en daarmee voor de ontwikkeling van synchromodaal transport.”

Bron: MCABrabant.nl