Delen is vermenigvuldigen

Met de internationale concurrentie op de loer zijn innovaties in de keten essentieel.

Het Kennisinstituut Dinalog (Dutch Institute for Advanced Logistics) werd in 2009 als Technologisch Topinstituut (TTI) door de overheid opgericht, met als doel innovatie in de logistiek te bevorderen. Het instituut werkt op basis van publiek-private samenwerking, middels projecten waarin bedrijfsleven en kennisinstellingen gezamenlijk participeren. Henk Zijm, wetenschappelijk directeur tot 1 oktober jl. – momenteel wetenschappelijk adviseur – en Remco Overwater, algemeen directeur, gaan in op de uitdagingen voor de sector, de rol van overheid daarin en de noodzaak om de krachten te bundelen.

“Logistiek is één van de gebieden die door Maxime Verhagen in het topsectorenbeleid is opgenomen,” legt Henk Zijm uit. “De logistieke sector maakt zo’n 8% uit van het Nederlandse BNP en biedt heel veel mensen werk. Maar de concurrentie zit niet stil. Landen als Singapore, HongKong en in Europa Duitsland en België zijn eveneens belangrijke logistieke spelers. Om de positie van Nederland in Europa en wereldwijd verder te versterken en om de sector een flinke boost te geven, werd kennisinstituutDinalog opgericht.”
“Dinalog houdt zich bezig met de logistiek en het efficiënter maken van de complete keten,” vult Overwater aan. “En daarnaast ook duurzamer. Nederland is een dichtbevolkt land met veel CO2-uitstoot en een behoorlijke fijnstofproblematiek. Daarbij is ons land dé gateway to Europe; Rotterdam is by far de grootste haven van Europa, die positie willen we graag zo houden.”

Rol overheid
De overheid speelt daarin een belangrijke rol, maar beseft tevens dat de mogelijkheden voor investeringen in fysieke infrastructuur beperkt zijn. Zijm: “Daarom proberen we – altijd in samenwerking met verladers en vervoerders- de logistiek slimmer te maken, terwijl we de schadelijke effecten (emissie schadelijke stoffen, congestie) zoveel mogelijk willen beperken. Dat betekent innovatie. Bijvoorbeeld door lading te bundelen of door een deel van de goederenstroom van de weg te halen en via andere modaliteiten –water, lucht of spoor- te laten verlopen; daar zit nog heel veel capaciteit.”

Het belang van innoveren

Innovatie betekent dat partijen moeten samenwerken en elkaar informeren. Dat is in de praktijk niet altijd eenvoudig. Overwater: “Het is geven en nemen; elk bedrijf werkt graag samen, maar ook graag voor zichzelf. Er is in innovatie veel mogelijk, wanneer verladers meer open staan voor bundelen. Of voor het vervoeren van componenten in plaats van eindproducten en de eindmontage zo laat mogelijk doen; zo haal je letterlijk lucht uit de goederenstroom, zoals IKEA doet. Daarnaast kan slimmer gebruik worden gemaakt van ICT en sensortechnologie en biedt automatisering op bijvoorbeeld containerterminals mogelijkheden. Dinalog haalt innovatievragen uit de markt en probeert die met kennispartijen en belanghebbende bedrijven zo goed mogelijk te beantwoorden.”

Innovatiekracht bundelen

Overwater: “Bedrijven zijn vanwege concurrentie bang om kennis weg te geven. Maar wat blijkt: als je samenwerkt en je goede ideeën met elkaar deelt, krijg je er vaak tien nieuwe ideeën voor terug: delen is vermenigvuldigen!” In het bedrijfsleven wordt steeds meer naar samenwerking gezocht. Zijm: “Innovatie is ook: je ideeën reflecteren, waardoor je nóg betere ideeën ontwikkelt. Daardoor neemt de innovatiekracht toe. Wat Dinalog daarin doet is essentieel: verschillende partijen bij elkaar brengen en bundelen in samenwerkingsverbanden. Niet alleen kennisinstituten, maar ook grote bedrijven en mkb: een gezonde mix van belanghebbenden. Een mooi voorbeeld daarvan is ons project 4C4D: City Distribution, waarin onder meer de universiteiten van Tilburg, Eindhoven en Delft, TNO, Ahold, Ortec, Peter Appel Transport en TNT met elkaar samenwerken. Een groep die manieren probeert te vinden om stadsdistributie te vernieuwen en te verbeteren.”

Toekomst sector

“Nederland blijft een heel belangrijk point of entry voor Europa,” besluit Overwater. “We hebben een enorme kennisinfrastructuur op het gebied van transport en logistiek, en er zijn veel kansen om onze rol verder te versterken.” “We zijn niet pessimistisch, maar er is nog wel een weg te gaan,” merkt Zijm op. “Vooral op het gebied van eenwording in Europa en eenvoudige regelgeving van douaneprocedures. We moeten er wel voor waken en zorgen dat we de toppositie die we momenteel hebben, houden.”

Facts/figures

• Nederland heeft zo’n 42 miljard omzet op jaarbasis in de logistiek, terwijl zo’n 750.000 á 800.000 mensen werk hebben in de sector.
• In 2014 bezet Nederland de tweede plaats op de World Logistics Performance Index, een ranking die elke twee jaar wordt opgesteld door de Wereldbank.
• Hoewel het lijkt dat in de logistiek de marges klein zijn en het moeilijk geld verdienen is, zijn in de regie- en coördinatietaken nog steeds uitstekende marges te behalen.
• Bij de Europe Container Terminal bleven in 2004 zeecontainers gemiddeld 4 dagen op het terrein staan, voordat zij verder vervoerd werden. Op dit moment is dat 8 dagen.
• Vervoer over water neemt toe en daar wordt veel in geïnvesteerd, denk b.v. aan de Tweede Maasvlakte. De achilleshiel is echter de verbinding met het achterland. De beladingsgraad van vrachtwagens moet omhoog, en we zullen meer goederenvervoer over spoor en water moeten realiseren.

Dit artikel verscheen onlangs in ‘Supply Chain management’ een uitgave van Pulsmedia Group.