Nieuw onderzoek mens en robot in magazijn: dit zijn de gevolgen voor de mens

De samenwerking tussen mensen en robots wordt steeds intenser. Robots en mensen delen steeds vaker dezelfde ruimte. Denk aan automatic guided vehicles (AGV’s) die tussen de orderpickers bewegen of aan flexibele robots die naast medewerkers worden ingezet om pallets te beladen of in te pakken. Hoe organiseren we die samenwerking? Hoe verdelen we taken over mensen en robots? Met andere woorden hoe benutten we mens en technologie optimaal? De antwoorden op deze vragen zijn te vinden in de eindrapportage van Mens en Robot in het magazijn. 

Met de intrede van allerlei soorten robots in het magazijn, is het de vraag wat dat betekent voor de mensen die er werkzaam zijn. Meer concreet:

• Wat betekent het voor de inhoud van hun werk en de werkomstandigheden?
• Wat betekent het voor de benodigde competenties van de magazijnmedewerker?
• Wat zijn effectieve strategieën als mens en robot intensief samen moeten werken?
• Hoe kan men bij robotiseren vroegtijdig rekening houden met de gevolgen voor de mens?

Op de achtergrond van deze vragen spelen een aantal zaken:

• De behoefte aan hoger opgeleid personeel en een opleiding die aansluit bij de praktijkeisen;
• De noodzaak van goede werkomstandigheden ten behoeve van aantrekkelijke functies
  (gegeven de schaarste aan personeel in diverse regio’s) en ten behoeve van duurzame inzetbaarheid (onder andere gegeven de verouderende arbeidspopulatie).

Dit project richtte zich op bovenstaande vragen met de focus op specifieke robotvormen, namelijk pick-support AGVs (Automated Guided Vehicles) en flexibele robots. In een laatste werkpakket lag de focus op de nieuwe eisen en gevolgen voor het onderwijs.

Simulatie en experimenteel onderzoek is uitgevoerd naar pick-support AGVs en pickstrategie. In het experiment werd gepickt onder een conditie waarin de AGV respectievelijk de mens de leiding had. De resultaten geven inzicht in de verschillen tussen deze strategieën in termen van performance en gedrag en geven input voor het ontwerp en optimaliseren van deze strategieën. Door middel van bedrijfsbezoeken, praktijkobservaties en interviews hebben ze aandacht besteed aan flexibele robots (cobots) en goods-to-person (G2P) systemen.

Er zijn flexibele robots voor palletiseer- en inpakwerk, maar in de praktijk bevinden deze zich nog in een experimenteerfase. Een andere conclusie is dat de cobot door het wegnemen van repeterende taken niet automatisch leidt tot beter werk voor de werknemer. Waar taken worden overgenomen, krijgt de werknemer er nieuwe taken bij. Deze taakverschuiving is niet inherent verbonden aan de cobot maar wordt bepaald door de keuzes van leidinggevenden, die daarmee dus in hoge mate de effecten van cobots op werknemers bepalen. Voor G2P zien we dat deze zowel kansen als bedreigingen voor de werknemers met zich mee kunnen brengen en dat het zaak is deze vroegtijdig te onderkennen.

Hoe houd je rekening met menselijk kapitaal (human capital) als je gaat robotiseren? In dit project is een leidraad ontwikkeld die per stap in het robotiseringsproces antwoord geeft op deze vraag.

Wat betreft de nieuwe skills en de match met opleidingen, hebben we geconstateerd dat veel personen die nu werkzaam zijn in de logistieke sector niet altijd een affiniteit met techniek hebben, maar dat die wel nodig is om met de steeds complexer wordende omgeving mee te groeien. IT en supply chain zijn nauw verweven gebieden geworden en er is behoefte aan mensen die op beide gebieden vaardig zijn. Deze mismatch wordt nu geadresseerd bij Fontys Hogescholen met de ontwikkeling van de nieuwe minor ‘Business, Logistics & Robotics’ (zie bijlage 1).

De digitalisering en robotisering gaat zich in de toekomst verder voltrekken. Tegelijkertijd zijn er nieuwe uitdagingen aan de orde (klimaat, energie, vergrijzing) naast de reeds bestaande (globalisering). Technologie kan helpen en menselijk kapitaal blijft onmisbaar. Dit vraagt om een integrale benaderingswijze en intensieve samenwerking tussen bedrijven, opleidingen, technologieontwikkelaars en kennisinstellingen.

Mede door dit project ontstaan bij diverse consortiumpartners ideeën voor nieuwe producten en projecten. Denk bijvoorbeeld aan het vervolgproject Sharehouse en een idee dat AGV’s een bijdrage kunnen leveren om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in te kunnen zetten met behulp van een orderpickrobot en hier een prototype voor te ontwikkelen

Het project is uitgevoerd in opdracht van TKI Dinalog. Het onderzoeksteam bestaat uit TNO, Erasmus University Rotterdam (EUR) en Fontys Hogeschool. Andere consortium partners zijn Smart Robotics, Robot Academie, Probotics, Stichting Logistica en Kennis DC Logistiek.