‘Schokgolf coronavirus zal nog lang zichtbaar zijn’

Verstoringen in de supply chain door het coronavirus hebben een vergelijkbaar effect als destijds de val van Lehman Brothers. Prof. Jan Fransoo (oud lid TKI Bestuur) zegt dat het lang gaat duren voor de instabiele ketens zich weer hebben hersteld. Het containerverkeer in de Rotterdamse haven daalt komende maanden met twintig procent.

Fransoo, tegenwoordig hoogleraar Kuehne Logistics University in Hamburg, doet die uitspraak in het FD vrijdag. Verschillende supply chain experts wijzen op de dreiging als gevolg van het coronavirus, die zich de komende maanden steeds meer zal laten voelen. “Er is een risico dat bedrijven te veel gaan bestellen om met zogenaamde ‘spookorders’ nog iets aan schaarse onderdelen of grondstoffen te krijgen.” Fransoo voorspelt een schokgolf in supply chains, die over twee jaar nog zichtbaar kan zijn, zoals in 2008 met het omvallen van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers, waarna de kredietcrisis in alle hevigheid om zich heen greep.

In het duister tasten
Met de verspreiding van het virus neemt de schade toe, zegt Fransoo. Dat maakt de situatie uiterst complex. Bedrijven tasten in het duister over hun voorraadbeheer, over wat hun eindvraag is over enkele maanden en wat zij nu moeten of kunnen inkopen. Op bepaalde plekken zijn er tekorten, op andere plekken juist overschotten. “Bedrijven gaan extra veel bestellen voor voorraden die snel dalen. Dat verergert de zaak.”

Via zijn contacten begrijpt hij, dat veel bedrijven hun leveranciers uit Italië momenteel alles laten leveren wat ze beschikbaar hebben, om maar zoveel mogelijk buffer op te bouwen.

Paar weken nadruppelen
De vertraagde levering van Chinese goederen en producten is in de winkel en fabriek nog niet te zien, maar dat zegt weinig. Alles wat nu in de schappen ligt of in de productie wordt gebruikt, is voor de uitbraak verscheept. Pas vanaf midden maart worden de tekorten in Europa voelbaar, voorspelt Harvard Business Review. Een vracht die eind januari vanuit Shanghai is verscheept, is over zee gemiddeld dertig dagen onderweg naar Europese of Amerikaanse havens. Daarnaast hebben bedrijven vijftien tot dertig dagen voorraad. Sommige een week extra vanwege het Chinese Nieuwjaar.

“De supply chain is een continue keten die wordt gevoed, en dan gaat plotseling de kraan dicht. Dat druppelt even na via de containers die onderweg zijn en dan stopt de stroom.” Remko de Bruijn (adviesbureau Kearney) zegt, dat fabrieken in andere delen van de wereld eerst leveren zoals gepland, maar dan alsnog worden geraakt als zij bepaalde grondstoffen of onderdelen niet meer ontvangen.

Lege loodsen in Rotterdam
Op langere termijn zal de virusuitbraak negatieve gevolgen hebben voor Rotterdam als grootste haven van Europa, dat zeggen diverse experts op supply chain gebied en havenlogistiek. Afgelopen weken zijn er 20 procent minder schepen vanuit China vertrokken naar Europa, meldde Havenbedrijf Rotterdam al. Dat kan leiden tot twee miljoen ton minder overslag per maand, vooral aan containeroverslag, een branche die normaal goed is voor 13 miljoen ton per maand.

In grote opslagloodsen in de haven zijn de gevolgen al zichtbaar. “Er ontstaan meer lege ruimtes in de opslagloodsen”, zegt directeur Cuno Vat van Neele Vat.

Deze zomer, alle hens aan dek
Hoe lang de Rotterdamse haven daardoor geraakt zal worden, is nog onduidelijk. Vooralsnog gaan bedrijven in de haven ervan uit, dat er na de dip van de komende maanden een grote inhaalslag op gang komt, waardoor juist een piek in de overslag kan ontstaan. André Kramer, van containeroverslagbedrijf Kramer Group, verwacht dat het voor zijn overslagbedrijf ‘alle hens aan dek’ zal zijn in de zomermaanden.

Ook havenexpert Bart Kuipers van de Erasmus Universiteit rekent op herstel later dit jaar, maar hij denkt dat bedrijven die hun goederen via de haven invoeren zijn wakker geschud door de coronacrisis. Op langere termijn zullen zij volgens hem minder afhankelijk willen zijn van China. “Ze kunnen meer gaan kijken naar Oost-Europa. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor de rol van Rotterdam als overslaghaven.”

Les één: spreiden
Fransoo wijst op de nadelige gevolgen van het feit, dat bedrijven minder voorraad aanhouden en hun productie of toelevering hebben gecentraliseerd, bijvoorbeeld in China. “Dat is goedkoper, maar heeft grote gevolgen. Les één van de voorraadtheorie is dat je moet spreiden, juist voor dit soort gebeurtenissen”, zegt de hoogleraar.

Bron: Logistiek.nl