TRANSENERGY (Energietransitie op de bouwplaats – de route naar een zero-emissie bouwplaats)
TRANSENERGY ontwikkelt kennis voor de realisatie van een zero emissie (ZE) bouwplaats en daarmee tot vermindering van NOx-uitstoot en CO2-emissies door de bouwactiviteiten en bouwlogistiek. Deze aanpak kan zowel door opdrachtgevers als opdrachtnemers gebruikt worden om in een vroeg stadium van een bouwtraject verschillende opties mee te kunnen nemen om een ZE bouwplaats te realiseren. Binnen TRANSENERGY onderscheiden we vier factoren die van belang zijn voor het kunnen realiseren van een ZE bouwplaats:
- Het type bouwplaats- verschillende typen bouwplaatsen hebben hele andere mogelijkheden wat betreft de energieaansluiting en hele andere vragen rond energiebehoeften door inzet van totaal ander materieel. Type bouwplaatsen zijn: (1) weg, dijk en spoor, (2) kustlijnzorg en vaargeulonderhoud, (3) woning- en utiliteitsbouw, en (4) energie.
- Het energieaanbod op de bouwplaats kan op verschillende manieren worden geregeld: denk aan (niet-gegarandeerde) netaansluitingen van verschillende groottes, wisselbare accu’s of waterstof.
- De energievraag op de bouwplaats wordt bepaald door de inzet van verschillende typen ZE materieel en de manier waarop dat gebruikt en gepland wordt.
- Het vervoer van en naar de bouwplaats draagt ook bij aan de energievraag als dat moet (bij)laden op de bouwplaats. Er zijn verschillende soorten vervoer zoals dat van materiaal en grond, materieel, mensen en energie-units.
Deze vier factoren hebben onderling invloed op de keuzemogelijkheden op en rond de realisatie van de ZE bouwplaats. Binnen TRANSENERGY ligt de nadruk van het onderzoek op de type oplossingen, de configuraties tussen deze vier factoren, die in de praktijk worden gebracht en zo dus bijdragen aan een ZE bouwplaats.
TRANSENERGY volgt hiervoor een meervoudige case study onderzoeksaanpak, waarbij in een viertal cases samen met de partners op de bouwplaatsen data verzameld wordt op de bouwplaats met betrekking tot innovatieve manieren van energievoorziening (in werkpakket 2). Denk hierbij aan: gebruik maken van de bovenleiding bij het spoor, of de inzet van flexibel energieaanbod zoals wisselbare accu’s, waterstof of niet-gegarandeerde aansluitingen. Binnen de cases wordt de energiebehoefte in kaart gebracht door monitoring en registratie van de inzet van materieel (zowel ZE materieel als conventioneel om op basis hiervan de vermogensvraag over de tijd te kunnen schatten), en de mogelijkheden om ZE tansport van en naar de bouwplaats ook te kunnen bijladen zonder dat dit ten koste gaat van de energie die beschikbaar is op de bouwplaats. Naast deze vier cases waar we op de bouwplaats data verzamelen worden er in de case study ook meer dan 20 externe cases bestudeerd (in werkpakket 3). In deze externe cases bestaat de data verzameling vooral uit bestaande rapportages en interviews. Op basis van de cross-case analyse (in werkpakket 4) geven we meer inzicht geven in welke configuraties van energieaanbod, energiebehoefte, mogelijkheden voor ZE transport, voor verschillende type bouwplaatsen in de praktijk kunnen werken op welk moment in het bouwtraject.
TRANSENERGY draagt op deze manier bij aan het versnellen van de ontwikkeling van emissieloze bouwplaatsen en opschaling van oplossingen uit de praktijk. Hiermee wordt aangesloten bij de doelstellingen van de Topsector Logistiek met betrekking tot reductie van NOx- en CO2-uitstoot, maar ook bij de Routekaart Schoon Emissieloos Bouwen, de doelstellingen uit het Klimaatakkoord (0,4 Mton minder CO2-uitstoot per jaar) en het Schone Lucht Akkoord (75% gezondheidswinst). TRANSENERGY leidt niet alleen tot minder emissies in de toekomst, vanuit het project komen de resultaten van een groot aantal praktijkcases, waarin voor verschillende type bouwplaatsen de gekozen energieaanbod in combinatie met de geplande en gestuurde energiebehoefte door inzet van ZE materieel en mogelijkheden voor ZE transport op een gestructureerde wijze beschikbaar komen. De individuele lessen worden (waar mogelijk) veralgemeniseert. Ondanks dat er veel over ZE op bouwplaatsen wordt gesproken, zijn de ontwikkelingen nog nieuw en wordt er volop geïnnoveerd; op het gebied ZE materieel en transport en het mogelijke energieaanbod en het managen van de energievraag. TRANSENERGY brengt de verschillende losse cases op een gezamenlijk hoger niveau. Daarnaast worden praktijkvragen rond de ZE bouwplaats beantwoord vanuit het brede TRANSENERGY community. De resultaten worden via meerdere kanalen actief gedeeld, om zo maximaal bij te kunnen dragen aan de praktische versnelling ZE bouwplaatsen en opschaling.
