CAPitalizing on collaboration in Sustainable LOGistics in food and flower chains

4C Samenwerking van 13 retailers bij vers logistiek

Hoe krijg je verse producten zoals groenten en bloemen sneller bij de klant tegen lagere kosten, met een lagere milieubelasting? Het antwoord is samenwerking door het bundelen van lading, ook wel het 4C concept genoemd (cross chain collaboration centre). 13 retailers gaan dat nu proberen in het project ‘Capitalizing on collaboration in sustainable logistics in food and flower chains’, dat wordt uitgevoerd door de VU en de Wageningen Universiteit. Het project wil onder andere een ‘toolbox’ opleveren met ‘gereedschap’ waarmee ook andere  bedrijven kunnen kijken of zo’n 4C concept voor hen zin heeft en en wat ze daarvoor moeten doen.

Terwijl sommige supermarktketens wel samenwerken bij de inkoop, wordt dat bij de logistiek nog niet gedaan. Jacqueline Bloemhof, hoogleraar Sustainable Logistics: “Het gaat grosso modo om de bekende retailers, behalve Albert Heijn en Jumbo. We bekijken alle producten die kunnen bederven, van bloemen tot kruiden, van vlees tot zuivel en van citrusvruchten tot sla. De supermarktketens hebben hun distributiecentra over heel Nederland verdeeld en transport wordt zowel zelf verzorgd als uitbesteed. Het is dus een ingewikkelde puzzel om alle data te verzamelen en te combineren. We hopen dat door het bundelen van lading, niet alleen kosten bespaard worden en de CO2 uitstoot wordt verminderd, maar de producten ook eerder in de winkel liggen en er dus minder door bederf hoeft worden weggegooid.”

De onderzoekers kijken naar de huidige routes en mogelijkheden om lading van verschillende retailers zoals Plus en Hoogvliet te combineren. Het is een complex probleem omdat niet alle lading op dezelfde temperatuur vervoerd kan worden, aldus Bloemhof. Bovendien hebben bij transport dat uitbesteed wordt de verschillende logistieke dienstverleners allemaal andere tariefafspraken, waardoor samenwerking lastig is. Ook kunnen niet alle verse producten gecombineerd worden. “Bananen kunnen bijvoorbeeld het rijpingsproces van andere producten versnellen. Dus die wil je niet samen met andere producten als fruit en bloemen vervoeren. We kijken onder meer naar levertijd, kwaliteit van de producten en duurzaamheid.”

Het onderzoek moet leiden tot een beslissingsondersteunende aantal tools of modellen waarmee bedrijven zoeken naar die vorm van samenwerking die bij hen past, met de bijbehorende verdeling van voor- en nadelen. Bloemhof denkt aan verschillende samenwerkingsconcepten, van gedeelde distributiecentra, gedeeld transport en gedeelde vrachtwagens tot Vendor Managed Inventory, het concept waarbij de leverancier de voorraad van de klant (de supermarkt) beheert. “De toolbox kan bijvoorbeeld bestaan uit een ‘collaboration incentive model’ (wanneer willen mensen samenwerken, wanneer niet), en modellen voor optimalisatie en simulatie om uit te rekenen welke vorm van samenwerking effectief en duurzaam is.”

Er nemen twee externe partners deel aan het NWO-project. Inkooporganisatie Superunie en logistiek onderzoeksbureau ArgusI, dat veel ervaring heeft met het maken van toolboxen en het creëren van aantrekkelijke samenwerkingsverbanden voor verschillende partners. Bovendien heeft FloraHolland via een intentieverklaring laten weten dat ze het onderzoek steunen. De bloemenveiling was via het DaVinc3i-project (Dinalog) al eerder betrokken bij onderzoek naar samenwerking in de vers-logistiek.
Voor het onderzoek zijn twee promovendi aangesteld. De eerste is in januari 2015 gestart, de tweede in september 2015, het onderzoek duurt vier jaar. Het onderzoek valt onder de Roadmap Cross chain control centers van Dinalog.