BLOG: Verder na Corona of verder door Corona?

We zijn in Nederland allemaal een beetje Corona-moe. Ik ook. Het thuiswerken begint me de keel uit te hangen, en ik verlang naar een goede bureaustoel en mijn ergonomische bureau. Gelukkig komen we weer een beetje de deur uit. Maar nog wel voorzichtig, met gepaste afstand, mondkapjes, en zonder handen schudden.

Daarom wil ik deze keer vooruitkijken naar een paar grote ontwikkelingen die ons te wachten staan in de komende maanden/jaren. Die ontwikkelingen waren er al voor Corona, maar krijgen in sommige gevallen door de crisis een boost.

De eerste is artificial intelligence of AI. In innovatieland is iedereen het er wel over eens dat AI een van de belangrijkste innovaties is. Het staat daarom op een lijstje met innovatie-investeringen dat onlangs door de boegbeelden van de topsectoren naar het kabinet is gestuurd. Wij zijn in de topsector logistiek ondertussen druk bezig geweest, samen met TNO, TU Eindhoven, en andere partners om voor mobiliteit, transport en logistiek een werkgroep te maken in de Nationale AI Coalitie. Wij hadden in het begin van dit jaar al een verkenning AI in Transport en Logistiek laten schrijven waarin de belangrijkste toepassingsgebieden beschreven staan. Het kabinet heeft recent ook al een impuls van €23,5 mln gegeven voor AI-onderzoek en ontwikkeling in Nederland. Een belangrijke actie voor de komende maanden is het benaderen van bedrijven in de logistieke sector die mee willen doen in onderzoek op het vlak van AI. We willen de komende maanden actief bouwen aan het logistieke deel van de AI-coalitie. Over de zorgen die we zouden moeten hebben met de toepassing van AI schrijf ik een andere keer.

Een tweede ontwikkeling is data delen. Voor dit onderwerp is het recept vergelijkbaar met dat van AI: er is een datadeel-coalitie gevormd, en het onderwerp is ook ingebracht in de notitie van de boegbeelden die ik hierboven al noemde. De gedachte hier is wat praktischer: als je echt een slag wilt maken met het op grotere schaal data gaan delen (wat niet hetzelfde is als de data van bedrijven op straat gooien!), dan heb je veel geld nodig om de volwassenheid van het hele IT-landschap in de logistieke sector naar een hoger plan te trekken. Veel bouwblokken zijn er al: iShare, het Open Trip Model, planningstools, enzovoort. Maar bij veel bedrijven is de IT verbrokkeld of niet goed geïntegreerd, wordt data niet goed opgeslagen of bewaard, zijn de analytische skills er niet, enzovoort. We laten dus kansen liggen voor de sector. Ook hier is overigens nog wel wat onderzoek te doen, want we moeten vooral werken aan oplossingen die goedkoop en laagdrempelig zijn. Dat is een innovatievraagstuk op zichzelf. Digitaal data delen draagt ook bij aan een post-corona-economie, doordat je minder papier uitwisselt.

Een derde ontwikkeling is de vrachtwagenheffing. Het wetsvoorstel voor deze heffing is, op het moment dat ik dit schrijf, net goedgekeurd door het kabinet. Dit is een majeure herinrichting van de belasting op (goederen)vervoer, waar de sector ook een centrale rol in heeft als het gaat over de herbesteding van de heffingen. Een deel van die middelen zal beschikbaar komen voor innovatie, vanaf 2024 en verder. Ik denk dat we nu al moeten nadenken wat je kunt doen voor de sector met die middelen, en de data die er uit het systeem van de vrachtwagenheffing komt. Dit klinkt logisch, maar het vereist nog wel enig denkwerk over de manier waarop de data beschikbaar komt, wat je daar dan wel en niet mee mag doen, en welke verbeteringen voor de sector dan zinnig zijn. In de topsector logistiek kunnen we heel goed laten zien wat er kan, en wat niet. We hebben recent met Smartwayz in Noord-Brabant uitgesproken dat we daar ook graag met regionale overheden samen in optrekken. Tegelijk moet alles wat we doen tegen de meetlat worden gelegd van opschaling naar de gehele sector. De samenwerking met de Logistieke Alliantie die we nu in de topsector vormgeven gaat cruciaal worden op dit specifieke dossier.

Het is verleidelijk om ook nog even aan te geven dat bovenstaande onderwerpen ook nog allemaal gerelateerd zijn aan elkaar. Maar laten we het niet te ingewikkeld maken. We hebben veel op ons bord, en de samenwerking met de sector en haar vertegenwoordigingen is nooit zo belangrijk geweest.

Het is daarom goed dat we elkaar af en toe weer in levende lijve spreken. Ik hoop u binnenkort, of na de zomervakantie, te ontmoeten. Blijf gezond, en tot snel.