De enorm toegenomen ladingstroom zorgt voor tariefexplosies in de containervaart en fikse vertragingen in de wereldwijde zeehavens. Kuipers: ‘De havens kunnen er weinig aan doen en alleen reageren. De schepen zitten enorm vol wat zorgt voor piekbelasting op de terminals, een piekbelasting die nog verergert door de dubbele calls waarbij schepen eerst lading dumpen, naar een andere haven gaan en dan terugkomen om weer lading op te halen. Daarnaast valt een record hoeveelheid containers van boord. We moeten dus eigenlijk het systeem weer eens tegen het licht houden.’
Kuipers was afgelopen vrijdag te gast bij NT TV, samen met hoogleraar handel en logistiek Albert Veenstra van TKI Dinalog en verbonden aan de Rotterdam School of Management. ‘De logistieke sector is nu geld aan het verdienen door de dynamiek en onzekerheid. De rederijen boeken recordwinsten. Het duurt nog wel een paar jaar voordat de containerroulatie weer op orde is’, verwacht Veenstra.
Overigens is het volgens hem niet erg dat de logistieke sector nu wat geld verdient, maar verladers willen natuurlijk niet teveel betalen. ‘Voorlopig is het ieder voor zich. Maar het zou jammer zijn als de logistieke sector het onderste uit de kan wil hebben en dat daardoor verladers hen dwingen weer op prijzen te gaan concurreren. Dan zijn we weer terug bij af.’
Tariefexplosie
De huidige tariefexplosie leidt overigens wel tot nieuwe initiatieven. Kuipers: ‘Dat partijen als DSV en DHL zelf gewone vrachtschepen charteren om hun containers op te halen in Azië om hier naar toe te brengen, is echt een gamechanger.’
Toch moeten we daar volgens Veenstra niet al te veel van verwachten. ‘Leuk dat er geëxperimenteerd wordt, maar dat is een tijdelijk effect. Het systeem als geheel gaat naar een evenwicht. Al gaat dat wel even duren, met rare pieken en dalen in de tussentijd.’
De huidige ladingpieken worden volgens Kuipers nog altijd veroorzaakt door de lockdown-effecten van vorig jaar. ‘We zijn het afgelopen jaar niet op vakantie geweest, daardoor hebben we veel geld besteed aan e-commerce en het kopen van spullen uit China. En is er een wereldwijde grote vraag ontstaan naar containers. Er is duidelijk sprake van een bullwhip-effect, omdat er in het begin van corona is gestopt met produceren en dat nu wordt ingehaald. Er is een fors overaanbod aan lading. China exporteert 30% méér, dat kan het wereldwijde containersysteem niet aan.’
Gebalanceerd
Veenstra: ‘Je ziet dat er rare dynamische effecten ontstaan als er delen van een toeleveranciersketen opeens stil komen te liggen. Je kunt niet zomaar weer een Europese fabriek aanzetten en verwachten dat alle onderdelen weer vanzelf uit China aankomen.’ Hij verwacht dat de inrichting van supply chains als geheel wat meer robuust zal worden, waarbij meer gebalanceerd wordt tussen Europa en Azië in plaats van vooral veel grote volumes uit het Verre Oosten te halen. ‘Al is nearshoring of reshoring een heel ingewikkeld verhaal. Je moet dan hele ketens naar Europa halen, er is weinig bewijs dat dit werkt.’
Bekijk de uitzending:
